Kediler için Gerekli Aşılar ve Nedenleri

Kedi sahipliğinin en önemli sorumluluklarından biri kedimizin aşı programını düzenli olarak takip etmektir. Aşılar, kedimizi ciddi hastalıklardan koruyarak uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlar. Doğru aşı programı ile kedimizi hem korur hem de toplum sağlığına katkı sağlarız. 

Temel Aşılar ve Korunma Sağladıkları Hastalıklar 

3'lü Karma Aşı

Bu aşı kediler için en temel koruma sağlar ve üç farklı hastalığa karşı bağışıklık geliştirir. Feline Viral Rhinotracheitis (kedi nezle hastalığı), Calicivirus ve Panleukopenia (kedi vebası) hastalıklarına karşı koruma sağlar. Bu hastalıklar özellikle yavru kedilerde ölümcül olabilir ve hızla yayılır. 

Panleukopenia kedilerin bağışıklık sistemini tamamen çökertebilir ve %90 oranında ölümle sonuçlanabilir. Viral Rhinotracheitis ve Calicivirus ise solunum yolu enfeksiyonlarına neden olarak kedimizin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürür. 

Kuduz Aşısı 

Kuduz aşısı hem kedimizin hem de ailemizin güvenliği için kritik öneme sahiptir. Kuduz hastalığı kedilerde %100 ölümcüldür ve insanlara da bulaşabilir. Türkiye'de yasal olarak zorunlu olan bu aşı, kedimizin dış ortamla teması olmasa bile yapılmalıdır çünkü yarasa gibi hayvanlar evlere girebilir. 

FeLV Aşısı (Kedi Lösemi Virüsü) 

Özellikle dışarı çıkan kediler için hayati önem taşır. Kedi Lösemi Virüsü kanser gelişimine neden olabilir ve bağışıklık sistemi yetmezliğine yol açar. Enfekte kedilerle temas, ortak yemek ve su kabı kullanımı yoluyla bulaşır. Bu nedenle çok kedi olan evlerde veya dışarı çıkan kediler için kesinlikle önerilir.

Aşı Takvimine Uyum 

Yavru Kedi Aşı Programı 

Yavru kediler annenin sütünden gelen antikorlarla korunur ancak bu koruma 6-8 haftalık yaştan sonra azalmaya başlar. İlk FVRCP aşısı 6-8 haftalıkken yapılır ve 3-4 hafta arayla tekrarlanır. Tam koruma sağlanması için genellikle 3 doz gerekir. 

Kuduz aşısı ise 12-16 haftalık yaşta tek doz olarak uygulanır. Bu yaştan önce yapılan kuduz aşısı etkili olmayabilir çünkü yavru kedinin bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmemiştir.

Yetişkin Kedi Aşı Takibi 

Temel aşı serisini tamamlayan kediler için yıllık aşı hatırlatmaları önemlidir. FVRCP aşısı genellikle yılda bir tekrarlanırken, kuduz aşısı kullanılan aşı türüne göre 1-3 yıl arayla yapılabilir. Veterineriniz kedimizin yaşam tarzına göre en uygun programı belirleyecektir. 

Aşı Öncesi Değerlendirmeler 

Sağlık Kontrolü 

Aşı yapılmadan önce kedimizin genel sağlık durumu değerlendirilmelidir. Hasta, zayıf veya stresli kedilere aşı yapılması bağışıklık tepkisini olumsuz etkileyebilir. Veteriner hekim kedimizi muayene ederek aşıya uygun olup olmadığını belirler. 

Parazit Kontrolü 

İç ve dış parazitler kedimizin bağışıklık sistemini zayıflatır. Aşı öncesinde parazit tedavisi tamamlanmış olmalıdır. Özellikle yavru kedilerde parazit sorunu yaygın olduğu için bu kontrol kritik önem taşır. 

Aşı Sonrası Bakım 

Aşı sonrasında kedimiz hafif halsizlik yaşayabilir veya aşı yapılan bölgede geçici şişlik oluşabilir. Bu normal tepkilerdir ancak ciddi alerjik reaksiyonlar nadir de olsa görülebilir. Nefes darlığı, aşırı şişlik veya çok şiddetli halsizlik durumunda acil veteriner müdahalesi gerekir. 

Ev Kedisi Aşı İhtiyacı 

Hiç dışarı çıkmayan kediler için de aşı önemlidir. Veteriner ziyaretleri, otelde kalma, yeni hayvan alımı gibi durumlarla karşılaşabiliriz. Ayrıca ayakkabı ve kıyafetlerimizle hastalık etkenlerini eve taşıyabiliriz. Bu nedenle ev kedileri için de en azından temel aşılar yapılmalıdır. 

Yaşlı Kediler ve Aşı 

Yaşlı kedilerin bağışıklık sistemi zayıfladığı için aşı programına daha sıkı uymaları gerekir. Veterineriniz kedimizin yaşını ve sağlık durumunu değerlendirerek aşı sıklığını ayarlayabilir. Kronik hastalığı olan kediler için özel aşı programları gerekebilir. 

Kedimizin sağlığını korumak için aşı takvimine uyum göstermek ve veteriner kontrollerini aksatmamak en değerli hediyemizdir. Düzenli aşı programı ile kedimiz uzun yıllar sağlıklı kalabilir. 

Sık Sorulan Sorular 

Kedim hiç dışarı çıkmıyor, yine de aşı yaptırmam gerekiyor mu? 

Evet, ev kedileri için de temel aşılar önemlidir. Veteriner ziyaretleri, misafir hayvanlar, ayakkabı ve kıyafetlerle taşınan virüsler gibi bulaş yolları mevcut. En azından FVRCP ve kuduz aşısı yapılmalıdır. 

Aşı sonrası kedim hasta gibi davranıyor, bu normal mi? 

Aşı sonrası 24-48 saat hafif halsizlik, iştahsızlık normal tepkilerdir. Ancak nefes darlığı, aşırı şişlik, sürekli kusma gibi ciddi belirtiler görürseniz acil veterinere başvurun. 

Sokak kedisi sahiplendim, aşı programını nasıl başlatmalıyım? 

Önce genel sağlık kontrolü ve parazit tedavisi yaptırın. Yaşı bilinmiyorsa veterineriniz muayene ile tahmin edecek ve uygun aşı programını planlayacaktır. Genellikle 2 hafta arayla aşı serisine başlanır. 

Hamile kedime aşı yapılır mı? 

Hamile kedilere canlı virus içeren aşılar yapılmaz. Ancak acil durumlar için özel aşılar bulunur. Hamilelik öncesi aşı programının tamamlanmış olması ideal olandır. 

Aşı maliyetleri çok yüksek, her yıl yaptırmak zorunda mıyım? 

Temel aşılar kedimizin yaşamını kurtarabilir ve uzun vadede tedavi masraflarından çok daha ekonomiktir. Bazı aşılar 3 yıl koruma sağlar, veterineriniz size en uygun programı önerecektir. 

Kedim yaşlı, aşı yapımı risk oluşturur mu? 

Yaşlı kediler daha fazla risk altında olduğu için aşı daha da önemlidir. Veterineriniz sağlık durumunu değerlendirerek güvenli aşı programı belirleyecektir. Yaş tek başına aşı engelleyici değildir. 

Aşı randevusunu kaçırdım, baştan mı başlamalıyım? 

Gecikme süresine bağlı olarak değişir. Birkaç hafta gecikme program bozulmaz ancak aylar geçtiyse kısmi tekrar gerekebilir. En kısa sürede veterinerinizle iletişime geçin. 

Karma aşı yerine tek tek aşı yaptırabilir miyim? 

Teknik olarak mümkün ancak karma aşılar daha praktik ve ekonomiktir. Kedimiz için stres de daha azdır. Özel durumlar dışında karma aşı tercih edilir.