İç parazitler, kedilerin sindirim sisteminde ve bazen diğer organlarında yaşayan zararlı organizmalardır. Bu parazitler, kedinin sağlığını olumsuz etkileyerek çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kedi iç parazit hastalığı, kedilerde yaygın görülen bir durumdur. En sık rastlanan iç parazitler arasında yuvarlak kurtlar (askarit), kancalı kurtlar, kıl kurtları, tenya (şerit kurt) ve giardia gibi protozoanlar bulunur. Bu parazitler kedinin bağırsaklarına yerleşir ve besin emilimini engelleyerek çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Parazit yumurtalarının kontamine olmuş toprak, dışkı veya su yoluyla alınması, enfekte fare veya diğer küçük kemirgenlerle beslenme, anne kediden yavru kedilere gebelik sırasında veya emzirme yoluyla geçiş, enfekte pirelerin yutulması (özellikle tenya için) ve enfekte çiğ et tüketimi gibi yollarla parazitler bulaşabilir.
İç parazitler sadece kedilerde değil, aşağıdaki hayvanlarda da yaygın olarak görülür:
Evet, çoğu kedi iç paraziti bulaşıcıdır. Bazı parazitler kediden kediye doğrudan bulaşabilirken, diğerleri çevresel koşullar veya ara konaklar aracılığıyla yayılabilir.
Kedi iç parazitleri diğer canlılara şu yollarla bulaşabilir:
Dışkı teması:
Enfekte kedinin dışkısıyla kirlenmiş toprak veya kum yoluyla
Ağız yoluyla
Parazit yumurtalarının kazara yutulması
Toksoplazmoz gibi bazı parazitler hamile kadınlar için özel riskler taşırken, çocuklar kontamine toprak veya kumla oynayarak parazitlere maruz kalabilir.
Veteriner tarafından reçete edilen uygun antiparaziter ilaçların kullanılması, düzenli dışkı muayeneleri ile parazit türünün teşhis edilmesi, ev ortamının temizliği ve dezenfeksiyonunun sağlanması, düzenli önleyici tedavi programının uygulanması, kedinin yaşam alanının hijyenik tutulması ve çiğ et tüketiminin engellenmesi gerekmektedir.
Kedi iç parazit hapları genellikle 6-8 haftalıktan itibaren kullanılabilir. Hapı direkt ağza verebilir veya mamaya karıştırabilirsiniz. Direkt vermek için kedinin başını hafifçe yukarı kaldırıp, alt çenesinden bastırarak ağzını açın ve hapı dilin arka kısmına yerleştirin. Mama ile vermek için hapı ezin ve az miktarda sevdiği mamayla karıştırın.
Yavrulara 2-3 hafta arayla, yetişkinlere 3-6 ayda bir verilmesi önerilir. Dışarı çıkan veya avlanan kedilerde daha sık uygulama gerekebilir. Hamile, emziren veya başka ilaç kullanan kedilere vermeden önce veterinere danışın.
Antiparaziter ilaçlar tablet formunda doğrudan ağızdan verilebilir, kedinin yemeğine karıştırılabilir, damlalık veya tüp şeklinde uygulanabilir ya da bazı ürünler dermal (spot-on) olarak kullanılabilir; ancak doz ve uygulama sıklığı kedinin yaşına, ağırlığına ve parazit türüne göre değişiklik gösterir ve her zaman veteriner hekim talimatlarına uygun şekilde kullanılmalıdır.
Evet, kedi iç parazit hapları enfeksiyonları önlemek amacıyla düzenli olarak verilebilir. Özellikle:
Kedi iç parazit haplarının olası yan etkileri şunları içerebilir:
Kedi iç parazit hapları genellikle köpeklere verilmemelidir çünkü:
Evet, bazı kedi parazitleri zoonotiktir (hayvanlardan insanlara bulaşabilir). Özellikle toksoplazmoz, kedi askaritleri (Toxocara cati) insanlara bulaşabilir ve sağlık sorunlarına neden olabilir.
Hamilelik sırasında toksoplazmoz riski nedeniyle kedi kumunu başka birine temizletmeniz önerilir. Düzenli parazit kontrolleri yaptırın ve kedinizle yakın temastan sonra ellerinizi yıkayın.
Hayır, bazı parazitler veya yumurtaları çıplak gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Bu nedenle düzenli veteriner kontrolleri ve mikroskobik dışkı muayenesi önemlidir.
Tablet şeklindeki ilaçlar yerine damla, pasta veya spot-on formülasyonlar kullanılabilir. Veterineriniz alternatif uygulama yöntemleri konusunda size yardımcı olabilir.
Evet, aynı evde yaşayan tüm evcil hayvanların eş zamanlı tedavi edilmesi yeniden enfeksiyon riskini azaltır. Her hayvan türü için uygun olan ilacı veterinerinize danışarak kullanın.